Myron Romanul günümüz müzik dünyasının en etkileyici sanatçılarından biridir. Baltimore’da müzisyen bir ailede doğan sanatçı, La Scala ve Metropolitan Opera’daki performanslarıyla tanınan dramatik soprano Stella Roman’ın torunudur. Sahneye ilk kez 7 yaşında Boston Senfoni Orkestrası eşliğinde solo piyanist olarak çıktı, ve Harry Dubbs Memorial Ödülü’nü kazandı. Bugüne dek aldığı çeşitli ödüllerin yanısıra; Boston Pops da dahil olmak üzere Atlanta, Baltimore, Denver, Dallas, Indianapolis, Buffalo, Rochester, Winnipeg, National Symphony (Kennedy Center, Washington, D.C.) ve National Symphony of Ecuador gibi pek çok senfoni orkestrasında solo piyanist olarak sahneye çıktı. New England Konservatuarı Ragtime Topluluğu’nun ilk piyanisti olarak, ABD ve Avrupa’da çok sayıda festivallere katıldı. Eşlik ettiği Scott Joplin’in The Red Back Book (Angel-EMI) albümü 1973 yılında “En İyi Klasik Oda Müziği” dalında Grammy Ödülü’nü kazandı. Piyanist ve simbalist olarak Boston Symphony Chamber Players ve Chamber Music Society of Lincoln Center ile konserler verdi. Kendisine Henryk Szeryng, Rudolf Kolisch, Walter Trampler, Joseph Silverstein, Roman Totenberg, Peter Zazofsky, Rafael Hillier, Leslie Parnas, Deborah Sasson ve Peter Hoffman gibi sanatçılar eşlik etti. Kardeşleriyle birlikte kurduğu piyano dörtlüsü 1980 yılında Belgrad’da International Jeunesses Musicales Competition ödülünü kazandı. ABD’deki az sayıda simbal sanatçılarından biri olarak, Pierre Boulez yönetiminde Speculum Musicae gibi çeşitli orkestralarla çalıştı, ve Gorky Park filminin müziğine katkıda bulundu. Piyanonun yanısıra; New England Müzik Konservatuarı, Boston Üniversitesi Müzik Okulu, ve Tanglewood’daki Berkshire Müzik Merkezi’nde orkestra şefliği üzerine eğitim aldı. 1985-1990 yılları arasında Almanya’daki Staatstheater Stuttgart’da orkestra şefi ve piyanist olarak Stuttgart Balesi ile sahne aldı. Almanya’nın Karlsruhe, Mainz ve Essen opera salonlarında sürekli şef kadrosunda, ve misafir orkestra şefi olarak Münih, Bonn, Heidelberg ve Darmstadt’ın yanısıra İtalya, Japonya, Çin, Kore, Türkiye, İzlanda, Norveç, Avustralya, Romanya, Venezüela, ve Brezilya’da pek çok orkestra ile çalıştı. Ayrıca, Alaska’daki Fairbanks Yaz Sanat Festivali’nin müzik ve sanat yönetmenliğini 16 yıldır başarıyla sürdürmektedir. 1987’den bu yana orkestra şefliğini yaptığı Münih’deki Nationaltheater’da Bayern Devlet Opera ve Balesi ile önemli performanslarda sahne aldı. Yeni kurulan Massachusetts Senfoni Orkestrası’nın sürekli orkestra şefliğinin yanısıra; Avustralya Perth Kraliyet Tiyatrosu, Opernhaus Halle, ve Gewandhaus’u yönettiği Oper Leipzig gibi opera salonlarında misafir şef olarak çalışmaktadır. Operadan operetlere, baleden müzikallere ve büyük müzik gruplarına kadar uzanan geniş bir performans deneyimine sahiptir.
Üç yaşında piyanoya yeteneği belli olan İdil Biret, ilk derslerini Ankara’da Mithat Fenmen’den aldı. Cumhurbaşkanı İsmet Ínönü’nün önerisi ile TBMM’nin 1948 yılında çıkardığı özel kanunla sekiz yaşında Fransa’ya gönderildi ve büyük Fransız müzisyeni Nadia Boulanger’nin gözetiminde Paris Konservatuvarı’nda okuyarak 15 yaşında birincilikle mezun oldu. Daha sonra, 20. yüzyılın en büyük piyanistlerinden Alfred Cortot ve Wilhelm Kempff ile çalıştı. Hiç bir piyano yarışmasına katılmayan İdil Biret 16 yaşından itibaren Boston Senfoni, Leningrad Filarmoni, Londra Senfoni, Dresden Filarmoni gibi dünyanın büyük orkestraları ve Leinsdorf, Monteux, Keilberth, Scherchen gibi büyük şefleri ile beş kıtayı kapsayan iki bine yakın konser verdi ve bir çok festivale katıldı. Van Cliburn (ABD), Messiaen (Paris), Kraliçe Elisabeth (Belçika), Busoni (Italya) Franz Liszt (Weimar, Almanya), Richter (Moskova), Montreal (Kanada) gibi ünlü piyano yarışmalarında jüri üyeliği yaptı; Fransa, Polonya, İngillere, İtalıya, ABD ve Türkiye’de ödül ve nişanlar aldı.
Biret bu güne kadar EMI, Decca, Atlantic/Finnadar, Naxos ve diğer firmalar için Amerika ve Avrupa’da 80 plak kaydetti. Bunlar arasında müzik tarihinde ilk kez komple diziler olarak seslendirilen Chopin’in bütün piyano eserleri ve Beethoven’in dokuz senfonisinin Liszt tarafından yapılan piyano uyarlamaları ile Brahms ve Rachmaninof’un bütün piyano eserleri, Boulez’in üç piyano sonatı, Ligeti’nin etüdleri ve Stravinsky’nin “Ateskuşu” bale müziğinin piyano uyarlaması da yer almaktadır. Bu kayıtlar Polonya’da Chopin Büyük Ödülü, Fransa’da Altın Diyapazon dâhil pek çok ödül almış olup Amerika, Avrupa ve Uzak Doğuda iki milyondan fazla satılarak büyük bir dinleyici kitlesine ulaştı. Ídil Biret Beethoven’in 32 piyano sonatının ve 6 konçertosunun kayıtlarını da tamamlamış olup bunlar 9 Senfoni uyarlaması ile birlikte İdil Biret Arşivi (IBA) serisinde dünya dağıtımına girmiştir (tamamı 19 CD). 2006 yılı Eylül ayında, İdil Biret’in müzik üzerinde düşüncelerini ve yaşam hikayesini konu alan “Fransada bir Türk Piyanisti” adlı kitap Buchet/Chastel yayınevi tarafından Fransa’da yayınlandı.. Bu kitabın Türkçe çevirisi 2007 yılında Can Yayınevi tarafından “Dünya sahnelerinde bir Türk piyanisti” adıyla ülkemizde de yayınlandı.
Almanca çevirisi Staccato Verlag tarafindan gene aynı yıl yayınlanmış olup İngilizce çevirisi de basılmıştır. İdil Biret Ocak 2007’de Chopin’in bütün piyano eserlerinin kayıtları ve konser icraları ile Polonya kültürüne yaptığı katkılar nedeniyle Polonya Cumhurbaşkanı tarafından “Yüksek Liyakat Madalyası” ile taltif edildi. Biret halen Amerika’daki müzik nota basım firması IMC için Chopin’in bütün eserlerinin yeni bir edisyonunu hazırlamaktadır. İdil Biret 2008/2009 Türkiye çalışmaları çerçevesinde Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Mersin, Antalya, Ayvalık, Burdur, Denizli, Edirne, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep. Konya, Niğde’de konserler verdi. 2010’da, Chopin’in 200. doğum yılı kutlamaları çerçevesinde, Polonya, İngiltere, Fransa, İskoçya, Almanya, ABD ve Türkiye’de de konserler verecektir.
Mersin Devlet Opera ve Balesi, 27 Ekim 1990 Gün ve 90/1098 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ve dönemin Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü Prof. Rengim Gökmen’in girişimleriyle 1992 yılının Temmuz ayında tamamlanan personel alımından sonra kuruldu. Kendi kadrosu ile ilk etkinliğini 29 Ekim 1992 tarihinde yaptı. Resmi açılışını ise Mersin’in Kurtuluş Günü olan 3 Ocak’ta (1993) Necati Cumalı’nın aynı adlı eserinden uyarlanan ve müziği Firengiz Alizade’ye ait olan “Boş Beşik” balesinin Dünya Prömiyeri ile gerçekleştirdi. Mersin Devlet Opera ve Balesi kurulduğu günden bu yana Mersin’in ve çevre illerin sanat yaşamına hizmet etmeyi sürdürmektedir.
Kurulduğu yıllarda az sayıda kadrolu sanatçı ile görevine başlayan Mersin Devlet Opera ve Balesi Orkestrası’nda bugün 29 kadrolu sanatçı, 19 yerli misafir sanatçı ve 12 yabancı misafir sanatçı bulunmaktadır. Kuruluşundan bugüne değin opera, bale ve senfonik repertuvarın seçkin eserlerini başarı ile yorumlayan Orkestra, çalıştığı şeflerle -Nazım Rızaev, Nezih Seçkin, Emin Güven Yaşlıçam, Selman Ada, İrakli Ciaureli, Vacislav Çarnuha ile başta Türk bestecilerinin eserleri olmak üzere çok sayıda prömiyere imza attı. Mersin Devlet Opera ve Balesi Müdür ve Sanat Yönetmeni E.Hasan Alptekin’in önderliğinde pek çok eğitim konserleri de gerçekleştiren Mersin Devlet Opera ve Balesi Orkestrası, çalışmalarını halen orkestra şefi Vladimir Lungu’nun yönetiminde sürdürmektedir.
Tümünü Göster
